متاسفانه فقدان نظام جامع اطلاعاتی برای پزشکان و بیماران موجب شده تا اغلب هزینههای گزافی برای تشخیص بیماری صرف شود در حالی که اطبا با مراجعه به سابقه مستند بیمار میتوانند سریعتر و کم هزینهتر به تشخیص بیماری بپردازند.
ضرورت توجه به حوزه نرمافزاری در طرح تحول سلامت/جای خالی نظام جامع سلامت
بیمار
متاسفانه فقدان نظام جامع اطلاعاتی برای پزشکان و بیماران موجب شده تا اغلب
هزینههای گزافی برای تشخیص بیماری صرف شود در حالی که اطبا با مراجعه به سابقه
مستند بیمار میتوانند سریعتر و کم هزینهتر به تشخیص بیماری بپردازند.
این روزها مطب پزشکان و متخصصان، آزمایشگاهها و تمام مراکز پزشکی پر از
جمعیت است وقتی در آنجا قدم میگذاری هرگز نمیتوانی زمان برگشتی را برای خود
تخمین بزنی آنقدر باید این پا و آن پا کنی تا شاید نوبتت شود و هرچه زودتر از آن
مخمصه نجات یابی. این روزها درد و رنج بیماری هیچ باید رنج ساعتها انتظار
هم برای یک ویزیت پنج دقیقهای تحمل کنی و تازه بعد از مراجعه به پزشک هم همچنان
در تردید باقی میمانی که آیا داروها درست تجویز شده است یا خیر! نکند داروی بیمار
دیگری باشد که همراه من در اتاق پزشک نشسته بود!
هر چند مدتی است که از آغاز طرح تحول سلامت میگذرد و این امر تا حدودی
میزان هزینه مردم در نظام درمانی و برخی مشکلات دیگر را کاهش داده است اما
متاسفانه برخی کاستی و کمبودها همچنان وجود دارد. کمبود مراکز تصویر برداری پزشکی
و آزمایشگاههای قابل اطمینان و همچنین مراکز پزشکی فوق تخصصی منجر به مراجعات جمع
کثیر مردم به معدود مراکز تخصصی در این زمینه شده و معطلی و خستگی آنها را در پی
داشته است.
در شهر قم نیز این مسئله به عینه دیده می شود و بسیاری از مراکز خدمات پزشکی
تا ساعات پایانی شب و حتی ایام تعطیل در حال ارائه خدمات به بیماران هستند.
اگر از زحمات این قشر از جامعه پزشکی که بر همگان به وضوح آشکار است گذر
کنیم، اما متاسفانه باید بگوییم که وضعیت برخی از مراکز پزشکی ما به شدت وخیم است
و بسیاری از فعالان حوزه سلامت کمیت را بر کیفیت کاری ترجیح داده و بدون احساس
تکلیف سعی در پذیرش تعداد بیشتر بیماران و در نتیجه پایین آمدن میزان کیفیت رسیدگی
و توجه به بیمار دارند.
نرگس یادگاری که یکی از مراجعه کنندگان به یکی از مراکز تصویربرداری پزشکی
در قم است در گفتوگو با خبرنگار فارس گفت: من در طول بارداریم چندین بار برای
انجام سونوگرافی به این مرکز مراجعه داشتم که در تمام مراجعاتم ساعاتی طولانی را
انتظار کشیدم.
وی با بیان اینکه اکنون از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و نشستن در ساعات
طولانی در این محیط برایم دشوار است، ادامه داد: علت وجود این مشکل پذیرش بیش از
حد بیماران است. طبق اطلاعات بنده هر پزشک میتواند در هر ساعت شش بیمار را ویزیت
کند اما گویی پزشکان در هر ساعت به 10 بیمار نوبت ویزیت میدهند.
وی کمبود پزشک متخصص در این حیطه را از دیگر مشکلات نام برد.
گفتههای این مادر باردار ما را بر آن داشت تا با مسئولان این زمینه گفتوگویی
داشته باشیم و مطلع شویم که مسئولین برای حل این مشکلات چه چارهای اندیشیدهاند.
ابوالفضل ایرانی خواه رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم در این خصوص گفت: برای
پیشگیری از این امر اقداماتی در دست انجام است که از جمله آنها کیفی کردن امور
پزشکی است.
وی ادامه داد: در این طرح باید یک متخصص رادیولوژی طی هر ساعت فقط شش و
حداکثر هشت بیمار را ویزیت کند که این عمل به ارتقای کیفی کار میافزاید.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم انجام این کار را مثبت تلقی کرد و گفت: با این
کار پزشک زمان لازم برای معاینه دقیق بیمار دارد و انجام آزمایشهای مختلف برای
تشخیص بیماری لازم نیست.
ایرانیخواه اجرای این کار را مشکل عنوان کرد و افزود: اگر تعداد ویزیت
بیماران بیشتر از این باشد هزینه هیچ کدام از بیماران از سوی بیمارستان به پزشک
داده نخواهد شد.
وی مشکل دیگر را تجویز بی رویه آزمایشهای تشخیص طبی خواند و گفت: برای رفع
این مشکل نیز چارهای اندیشیده شده و آن کاهش تعداد مجوزهای آزمایشگاهها است.
متاسفانه گاه میبینیم متخصصانی هستند که از شهرهای دیگر از جمله تهران
روزهایی از هفته را به قم آمده و طبق گفته مسئولان طی یک روز 200 نفر را سونوگرافی
میکنند که این میزان خود خبر از کیفیت کار میدهد و نیازی به بررسی و کنکاش در
این خصوص نیست.
همچنین مسئولان در خصوص مصرف دارو در قم ابراز نگرانی دارند و بر این عقیدهاند
که وضعیت مصرف دارو در شهر قم بیش از استاندارد است به طوری که حدود 70 درصد مصرف
دارو توسط شهروندان بدون علت و نیاز است.
متاسفانه فرهنگ غلطی در جامعه رایج است و افراد با احساس علایمی کوچک از
بیماری در بدن خود شروع به مصرف داروهای متفاوت کرده و برای خود تشخیص
بیماری و تجویز دارو میکنند که این امر آگاهی دادن و فرهنگ سازی توسط
جامعه پزشکی را میطلبد و ورود رسانهها در این خصوص بسیار الزامی است.
فاطمه شاهحسینی از جمله داروسازانی است که در یکی از داروخانههای قم مشغول
خدمت رسانی به شهروندان است؛ وی در گفت وگو با خبرنگار فارس گفت: متاسفانه
خوددرمانی فرهنگی رایج در میان مردم شده و کمتر افرادی هستند که برای بیماریهای
ساده نزد پزشک بروند.
وی ادامه داد: اکثر مردم هنگام بیماری برای خود دارو تجویز میکنند و با
مصرف داروهایی که در منزل وجود دارد و یا با مراجعه به داروخانهها سعی در درمان
بیماری خود دارند.
شاهحسینی مصرف خودسرانه دارو را فرهنگی نادرست و دارای عوارضی خطرناک خواند
و گفت: عوارض دارویی دلیل 10 الی 20 درصد بستری شدن بیماران در بیمارستانها است.
وی خود مراقبتی را اصلی مهم عنوان کرد و افزود: باید مردم با جایگزینی این
مهم از مصرف خود سرانه دارو و بدون تجویز پزشک بپرهیزند و از عوارض نامطلوب داروها
بر بدن جلوگیری کنند.
این داروساز بیان کرد: امکان مصرف خودسرانه دارو بیش از پنج روز وجود
ندارد و در صورت بهبود نیافتن و بدتر شدن وضعیت بیماری لازم است مصرف دارو قطع شده
و به مراجعه به پزشک اقدام شود.
از این رو و در نهایت باید گفت ضمن بهبود وضعیت سخت افزاری بخش بهداشت و
درمان در طرح تحول سلامت باید به بخشهای نرم افزاری نیز توجه ویژهای داشت.
متاسفانه فقدان نظام جامع اطلاعاتی برای پزشکان و بیماران موجب شده است تا اغلب
هزینههای گزافی برای تشخیص بیماری صرف شود در حالی که پزشکان میتوانند با مراجعه
به سابقه مستند بیمار آن هم به طور آنلاین سریعتر و کم هزینهتر به تشخیص بیماری
بپردازند.
از سوی دیگر با تشکیل این نظام جامع میتوان نظارت دقیقی بر میزان ویزیت
بیماران از سوی اطبا در ساعاتی مشخص داشت که این امر به طور جدی در بهبود کیفیت
بهداشت و درمان در استان قم و همچنین کل کشور تاثیرگذار خواهد بود.